بررسی و رفع مشکلات پاور لپ تاپ و کامپیوتر

پاور کامپیوتر قطعه‌ای نام آشنا برای افرادی است که با سیستم‌های کامپیوتری کار می‌کنند و حتی ممکن است در مورد عملکرد و کارایی آن اطلاعاتی نیز داشته باشند. در این مقاله از دیجی مدار، قصد داریم، در این بحث به بررسی مشکلات پاور کامپیوتر و لپ تاپ بپردازیم. برای آگاهی از مشکلات پاور کامپیوتر و حتی سایر قطعات آن، بهتر است ابتدا شناخت کافی از ماهیت و نوع عملکرد آنها داشت. گاهی با کمی اطلاعات در رابطه با سخت افزار کامپیوتر، قادربه تعمیر لپ تاپ و یا کامپیوتر خود خواهیم بود. پس در این با ما همراه باشید.

پاور کامپیوتر چیست؟

پاور و یا منبع تغذیه، قطعه‌ای‌ است که در همه دستگاه‌‌‌های الکترونیکی وجود دارد. پاور از دو بخش سرد و گرم تشکیل شده است. بخش گرم پاور قسمتی است که با برق ورودی ۲۲۰ ولت سروکار و بخش سرد مربوط به خروجی پاور است که با ولتاژهای ۱۲، ۵ و ۳.۳ و یا دیگر ولتاژهای خروجی ارتباط دارد.

بخش گرم پاور، از قطعاتی همچون دیودها، ترانس‌‌‌ها، ماسفت‌‌‌ها (Mosfet) و خازن‌‌‌ها و سایر قطعات که در بخش دیگر پاور قرار دارند، تشکیل شده‌است.

ولتاژهای خروجی پاور

پاور، برق مورد نیاز همه قطعات را تامین می‌‌‌کند و با اینکه یکی از مهم‌ترین قطعات کامپیوتر است، با این حال بسیاری از افراد در هنگام خرید کامپیوتر بیشتر به رم و یا پردازنده آن توجه می‌‌‌کنند تا پاور. در حالی که پاور یکی از مهم‌ترین قطعات کامپیوتر است و در صورت خرابی و مشکل می‌‌‌تواند در سایر قطعات هم مشکل ایجاد کند و به مرور موجب خراب شدن قطعات دیگر سیستم هم می‌شود.

از کجا بفهمیم پاور کامپیوتر خراب است؟؛ علائم و نشانه‌‌‌های وجود مشکل در پاور کامپیوتر

گاهی در حین کار با کامپیوتر، سیستم هنگ کرده و یا افت سرعت پیدا می کند. اگر این کندی را به صورت نرم افزاری نتوان برطرف کرد، ممکن است، مشکل از پاور کامپیوتر باشد. برخی دیگر از نشانه‌های خرابی پاور کامپیوتر عبارتند از:

• افزایش دمای سی پی یو و کند شدن سیستم و همچنین ریست شدن ناگهانی کامپیوتر
• شناسایی نشدن دستگاه‌‌هایی که با کابل USB به سیستم متصل می‌‌شوند، مانند اتصال موس و یا صفحه کلید.
• تاخیر و کند شدن عملکرد صفحه کلید در زمان تایپ
• شناسایی نشدن صفحه کلید و یا خرابی آن
• روشن نشدن سیستم و یا خاموش شدن بلافاصله سیستم بعد از روشن شدن
• ایجاد تغییر در صدای فن CPU و یا تغییر صدای کارت گرافیک
• ایجاد تغییراتی در اجزای داخلی پاور
• کرش‌‌‌های عجیب و غریب کامپیوتر
• مشاهده صفحه آبی و یا همان صفحه مرگ
• کار کردن فن در زمان روشن شدن سیستم در حالی که سیستم خاموش مانده
• کاهش نرخ فریم، کارایی و ری استارت شدن در حین بازی و یا رندر و هر کار سنگین دیگر
• ری استارت شدن مجدد سیستم در هنگام روشن شدن سیستم پس از شنیدن صدای بوق بوت

خرابی و ایرادهای پاور به طور کلی دارای علائم و نشانه‌‌‌های زیادی هستند و بسیاری از ایرادات و مشکلات پاور کامپیوتر دارای علائم متفاوتی است.

خاموش شدن پاور بدون هشدار

اگر کامپیوتر شما بدون هیچ هشداری به صورت ناگهانی خاموش می‌‌شود، دلایل زیر باعث این اتفاق شده است:

• داغ شدن بیش از حد سیستم
•  مشکلات و مسائل سخت افزاری
• ویروسی شدن و دیگر مشکلات سیستم عامل

یکی از دلایل خاموش شدن ناگهانی یا ریستارت شدن سیستم ممکن است از نوسانات برق یا خراب بودن کابل باشد. جهت اطمینان باید پاور بوسیله دستگاه تستر پاور چک شود یا با پاور دیگری که مطمئن هستید سالم است سیستم را روشن کنید.

روشن شدن کامپیوتر بدون دکمه پاور

یکی دیگر از مشکلات پاور کامپیوتر این است که پس از اتصال پاور به مدار لامپ سری روشن می‌‌شود ولی خاموش نمی‌‌‌شود. این قبیل مشکلات پاور کامپیوتر به دلایل زیر رخ می دهد:

• خرابی RCL اولیه و ثانویه
• خرابی دیود
• خرابی‌‌‌های ناشی از ترانزیستورهای هیت سینگ اول، Z1-4،Z2 
• خرابی ترانس‌‌‌ها و هر قطعه دیگر که اتصالی کرده باشد، موجب روشن ماندن لامپ می‌شود.
•  

سوختن ماسفت  (Mosfet)

سوختن ماسفت، یکی دیگر از مشکلات پاور کامپیوتر است. ماسفت، سوئیچ الکترونیکی ساده‌‌‌ای است که در مدارهای الکترونیکی استفاده می‌‌‌شود. زمانیکه کارهای سنگین با سیستم انجام می‌‌‌شوند و یا دمای سیستم بیش از حد بالا می‌‌‌رود، ماسفت می‌‌‌سوزد و صدای کوتاهی از فن به گوش رسیده و کامپیوتر خاموش می‌شود.

ماسفت سوئیچ الکترونیکی ساده‌‌‌ای است که در مدارهای الکترونیکی استفاده می‌‌‌شود.

در زمان سوختن ماسفت، مدار کوتاهی ایجاد می‌‌‌شود که در PSU هوشمند، با خاموش کردن سیستم از خود محافظت می‌‌‌کند. جهت اطمینان از سوختن ماسفت باید پاور به وسیله دستگاه تستر پاور چک شود یا با پاور دیگری که مطمئن هستید سالم است، سیستم را روشن کنید. همچنین بروز موارد زیر می‌تواند نشان دهنده سوختن ماسفت سیستم باشد:

• کرش‌‌‌های عجیب و غریب کامپیوتر
• مشاهده صفحه آبی و یا همان صفحه مرگ
• کار کردن فن در زمان روشن شدن سیستم در حالی که سیستم خاموش مانده
• کاهش نرخ فریم، کارایی و ری استارت شدن در حین بازی و یا رندر و هر کار سنگین دیگر
• ری استارت شدن مجدد سیستم در هنگام روشن شدن سیستم پس از شنیدن صدای بوق بوت

سوئیچ نکردن پاور

سوئیچ نکردن جریان الکتریکی یکی دیگر از مشکلات پاور کامپیوتر است. گاهی با وجود اینکه پاور در تیپ مدار سری، سالم است و سیم‌‌‌های سبز و بنفش نیز جریان الکتریکی ۵ ولت را نشان می‌‌‌دهند، پاور سوئیچ نمی‌شود. سوئیچ نکردن پاور، می‌‌تواند به دلیل خرابی IC7500 یا TL494، خرابی ترانزیستور سوم در هیت سینک (Heat sink) اول و یا IC کنار هیت سینک، به وجود آید.

علت سوختن فیوز پاور کامپیوتر

سوختن فیوز پاور یکی از معمول‌‌‌ترین آسیب‌‌‌های پاور است که علاوه بر تغییر رنگ، سیم نازکی که در آن قرار دارد نیز به دلیل عبور جریان برق زیاد، دچار آسیب می‌شود. هنگامی که فیوز از بین می‌‌‌رود، ارتباط بین دیگر قطعات، قطع و جریان زیاد، باعث آسیب‌‌‌های بیشتری به پاور می‌شود. در بیشتر موارد کارکرد زیاد پاور و گرمای بیش از حد دیودها در قسمت پل رکتیفایر، باعث عبور جریان زیاد و سوختن فیوز می‌‌‌شوند که با رفع این ایرادها و تعویض فیوز و دیودها (با انواع مشابه آن) مشکل حل شده و پاور دوباره سالم کار خواهد کرد.

برای اطمینان از صحت فیوز پاور با چک کردن قسمت شیشه‌‌‌ای فیوز، می‌‌‌توان از سالم بودن آن مطمئن شد. اما جهت اطمینان بیشتر، بهتر است صحت آن با اهم متر، تست شود. به این صورت که:

• اهم متر را روی رنج Ω یا بازر قرار دهید.
• پروپ‌‌‌های اهم متر را به پایه‌‌‌های فیوز متصل کنید.

گاهی گرمای بیش از حد، موجب سوختن پاور می‌شود.

اگر فیوز سالم باشد، صدای سوت ممتدی شنیده می‌‌‌شود و یا عقربه‌‌‌ی اهم متر تا آخر حرکت می‌‌‌کند. در غیر این صورت فیوز خراب است.

ولتاژ نداشتن سیم‌‌‌های خروجی پاور

در برخی مواقع با وجود اینکه پاور در تست لامپ سری سالم است و سوئیچ هم می‌‌‌شود، ولی سیم‌‌‌های خروجی از پاور به جز رنگ‌های بنفش و سبز، ولتاژ ندارند. این مشکل می‌‌‌تواند به دلیل خرابی دیودهای دو طرفه، RCL و یا خازن‌‌‌های همان رنگ، به وجود بیاید.

گاهی هم پاور سالم است، اما با تستر پاور، پاور گود (Power good) نمی‌دهد. گود ندادن پاور،می‌تواند به علل خرابی خازن‌‌های خروجی، خرابی خازن‌‌های بزرگ اول و خرابی IC Power good به وجود آید.

دلیل سوت کشیدن پاور کامپیوتر چیست؟؛ شنیده شدن صدای بوق در داخل پاور

دلیل سوت کشیدن پاور کامپیوتر می‌‌‌تواند از تورم و یا نشتی خازن‌‌‌ها باشد که یک ماده‌‌‌ی زرد رنگ از آن بیرون می‌‌‌آید. اگر به محض اینکه دستگاه را به برق می‌‌‌زنیم روشن می‌‌‌شود، (IC logic) out power  باید تعویض شود. گاهی هم به دلیل وجود مشکل در وریستور، پاور خروجی نمی‌دهد.

دلایل صدای پاور کامپیوتر و روشن نشدن فن پاور

دلایل زیادی می‌تواند موجب صدای زیاد پاور کامپیوتر شود که مهم‌ترین آنها عبارتنداز:

• دمای بیش از حد
• خرابی فن پاور
• دفرمه شدن پره‌های فن پاور
• وجود گردوغبار روی دریچه و فن پاور کامپیوتر
• قدیمی شدن نسخه درایورهای قطعات

با سرویس دوره‌ای کامپیوتر، می‌‎توانید پاور را تیمز کنید تا از خرابی آن جلوگیری شود.

علت ضعیف بودن پاور کامپیوتر

گاهی دلیل ریست شدن‌های مداوم سیستم در حین کار کردن، وجود ایراد در رم یا ضعیف شدن پاور کامپیوتر تشخیص داده می‌‌‌شود که اشتباه است. این مشکل به این دلیل است که خازن الکترونیک پاور با گذشت زمان به دلیل بی‌‌‌کیفیت بودن دچار تورم شده و محتویات روغنی داخل آن با آزاد کردن گرمای زیاد باعث افزایش فشار داخل و متورم شدن قسمت آلومینیومی بالای خازن شده است.

اگر با چک کردن تمام خازن‌‌‌ها متوجه شدید که فقط یک خازن دچار تورم شده‌است و مابقی از لحاظ ظاهری سالم هستند، لازم است که تمام خازن‌‌‌ها تعویض شوند. خازن‌‌‌های الکترونیک دارای پایه‌‌‌های مثبت و منفی هستند که در زمان تعویض و نصب روی برد، باید به این نکته توجه کرد.

یکسره شدن پاور کامپیوتر

گاهی به محض اتصال برق به کامپیوتر، پاور آن روشن می‌شود. برای رفع این مشکل، باید تنظیمات پاور رو طوری تغییر دهید که با اتصال برق روشن نشود. به تنظیمات پاور کامپیوتر رفته و گزینه wake up by AC را غیرفعال کنید.

البته این تنظیمات در هر کامپیوتری کالا متفاوت است و بهتر است دفترچه راهنمای دستگاه را بررسی کنید.

تست پاور کامپیوتر بدون کیس

گاهی برای اینکه پاور کامپیوتر را تست کنید، باید آن را روشن کنید. اما برای روشن کردن پاور کامپیوتر، نیاز به کیس ندارید. برای این کار:

• پاور کامپیوتر را به بر ق متصل کنید و کانکتور آن را بررسی کنید.
• در بین سیم‌های کانکتور، در پایه‌های ۱۵ و ۱۶ دو سیم سبز و مشکی می‌بینید.
• یک قطعه سیم را برداشته و دو سر آن را لخت کنید.
• سپس یک سر سیم را داخل پین سبزرنگ و سر دیگر را داخل پین مشکی فرو ببرید.
• با این روش پاور کامپیوتر روشن شده و می‌توانید سلامت آن را تست کنید.

با داشتن نرم افزاهای تست پاور روی سیستم، می‌توانید از مشکلات احتمالی آن جلوگیری کنید.

آیا پاور کامپیوتر قابل تعمیر است؟ راهکارهای رفع مشکلات پاور

با به وجود آمدن مشکلات پاور کامپیوتر در پاسخ به سوال « آیا این مشکلات پاور کامپیوتر قابل بر طرف شدن است یا خیر؟” باید گفت که بسیاری از این مشکلات به علت کثیف بودن بیش از حد اجزای داخلی پاور رخ می‌‌‌دهند. بنابراین در اولین قدم برای رفع مشکلات پاور کامپیوتر، بهتر است به تمیز کردن پاور اقدام کرده و داخل آن را از گرد و غبار تمیز کنید. همچنین از جمله پ اقداماتی که برای رفع مشکلات پاور موثر هستند، موارد زیر را می‌توان نام برد.

۱- چک کردن رابط اصلی

برای رفع مشکلات پاور کامپیوتر در ابتدا پیشنهاد می‌‌‌شود که رابط اصلی کامپیوتر چک شود که آیا به درستی در جای خود نصب شده‌‌ یا خیر؟ چرا که در برخی موارد علت اصلی مشکلات پاور کامپیوتر لق شدن و یا شل شدن آن می‌‌‌تواند باشد. پس کابل‌‌‌های اصلی پاور را از آن جدا و دقیق بررسی کنید.

۲- تعویض کردن برخی از اجزای داخلی پاور

در برخی موارد دلیل به وجود آمدن مشکلات پاور کامپیوتر خرابی و از کار افتادن اجزای داخلی پاور است. از این رو اجزای داخلی را بررسی کرده و در صورت معیوب بودن اجزایی مانند خازن‌‌‌ها و غیره که از کار افتاده‌‌‌اند، آنها را تعویض کنید.

۳- نرم افزار تست پاور کامپیوتر

برای تست پاور کامپیوتر چندین راه وجود دارد. یکی از این روش‌ها استفاده از نرم افزار است. برخی از نرم افزارهای تست پاور کامپیوتر عبارتند از:

• نرم افزار تست منبع تغذیه کامپیوتر HWMonitor
• نرم افزار تست منبع تغذیه کامپیوتر Sidebar Diagnostics
• نرم افزار تست پاور PC Wizard
• نرم افزار تست پاور کامپیوتر Open Hardware Monitor
• نرم افزار تست پاور کامپیوتر AIDA64 Extreme

شما به راحتی با دانلود و نصب این نرم افزارها روی سیستم خود، می‌توانید منبع تغذیه کامپیوترتان را تست کنید. البته به یاد داشته باشید که گاهی اتصال کوتاه، خرابی یک قطعه و کشیدن جریان بیش از حد نیز می‌‌تواند چنین مشکلاتی را در سیستم پدید آورد.

۴- خرید پاور جدید و به‌روز

در نهایت می‌‌توان گفت که اگر می‌‌‌خواهید از شر مشکلات پاور کامپیوتر به صورت کامل رها شوید و هیچ ریسک و خطری نکرده باشید، در آن صورت توصیه می‌‌‌شود که یک پاور جدید و به‌روز خریداری کنید. چرا که بسیاری از مشکلات پاور کامپیوتر می‌‌‌تواند سایر اجزا و قطعات کامپیوتر را خراب کند. البته تعویض منبع تغذیه شاید ساده‌‌‌ترین راه حل باشد که بتوان مطمئن بود که آیا ایرادات مشاهده شده مربوط به این بخش است یا خیر؟

روشن نشدن پاور گرین ۳۸۰

خرابی و مشکلات پاور کامپیوتر در هر برند و مدلی با سایر برند‌ها تقریبا یکسان است. مشکلات مربوط به فن، صدای پاور، سرعت پاور، روشن نشدن پاور، روشن نشدن لامپ پاور و …، از مشکلات رایج تمامی منبع‌های تغذیه است.

تمامی موارد و مشکلات و همچنین راه حل‌هایی که در این بحث مطرح شد، می‌توانند برای عیب یابی و تعمیر پاور گرین هم کاربردی باشند.

حال در صورتی که کامپیوتر شما دچار مشکل شد و خودتان قادر به تشخیص آن نبودید، کارشناسان دیجی مدارهمواره آماده ارائه خدمت به شما هستند. مشکلاتی از قبیل خرابی مادربورد، مشکلات سی پی یو، روشن نشدن کامپیوتر و لپ تاپ، تعمیر تاچ پد لپ تاپ، تعویض کیبورد و … در کامپیوتر خود را می‌توانید از طریق سایت و یا اپلیکیشن دیجی مدار، ثبت کنید تا مشاوران ما با شما تماس گرفته و در اولین فرصت کارشناس مجرب به محل‌تان اعزام شود.

نویسنده : محمد مهدی سادات